Foto
Foto
Foto

Bij het zappen langs de regionale Tv-zenders kwam ik zojuist uit bij Omroep Gelderland waar mijn stemgeluid gebruikt werd bij het item over de “Rush Hour” van gisterenavond. Ik had er de afgelopen weken verwachtingsvol naar uitgekeken. Een nieuw wielerconcept dwars door de Binnenstad van Nijmegen. In het voorstadium was ik er via de sociale media en mijn andere contacten met de organisatie al snel achter gekomen dat hier een stel jonge enthousiaste wielerliefhebbers (met een studentenachtergrond) bezig waren iets unieks op de wielerkalender te introduceren. Duizenden toeschouwers in het gezellige centrum van de Waalstad waren er getuige van hoe een veertigtal eliterenners met en zonder contract hen een attractieve koers voorschotelden met adembenemende sprints en vaak spannende “Knock-Outs”. Natuurlijk verliep bij de eerste editie niet alles zoals in het draaiboek vermeld stond. Maar de formule heeft duidelijk levensvatbaarheid. Tim van Os kan met zijn medewerkers en medewerksters trots zijn op hun “Rush-Hour.” Gelukkig vielen de eerste echte regendruppels pas toen de huldiging van winnaar Dylan Groenewegen, Niki Terpstra (tweede), Jesper Asselman(derde) en Arvid de Kleijn(snelste sprinter) achter de rug was. Mijn collega Joop Engelen achterop de motor was bijna lyrisch over het enthousiasme van de toeschouwers langs de route. In het voortraject heb ik regelmatig contact gehad met geluidsman Joram Peters. Jammer genoeg werd de speciale mix (met aankondigingen van de “announcers”) buiten zijn toedoen te laat gestart. Ik kreeg gisterenavond nog verschillende foto’s via de mail en Facebook binnen. Vanmorgen ben ik weer op pad gegaan naar mijn volgende “karwei” de Zuid-Hollandse Eilanden Tour met start en finish in Spijkenisse. Morgen (zondag) zoek ik het iets dichter bij huis. In het Belgische Hamont-Achel voor het “Kampioenschap van Limburg.”

Omroep Gelderland verslag

Zojuist teruggekeerd van de bespreking over de organisatie van de “Nacht van de Zeilberg” (die op de laatste vrijdag van juli verreden wordt) ben ik op het internet nog op zoek gegaan naar de laatste nieuwtjes over de “Rush Hour” van vanavond vrijdag 12 mei. Het centrum van Nijmegen staat vanavond volop in het teken van de wielersport met een nieuw concept. Een uur lang (een spitsuur) komen veertig profs en eliterenners zonder contract in actie voor een ongetwijfeld spannende koers op het 2,5 kilometer lange parkoers door de binnenstad van de Waalstad. De toppers Lars Boom en nationaal kampioen Dylan Groenewegen krijgen o.a. gezelschap van de beide wereldkampioenen cyclocross Joris Nieuwenhuis en de Belg Wout van Aert. Vanaf half zeven begin ik met mijn presentatie op de Grote Markt. Ik begrijp vrijwel gelijktijdig met het optreden van een paaldanseres(?). Een half uur later stapt mijn collega Joop Engelen achterop de motor om ook verslag te doen van de “Rush-Hour”. Ik hoop vanavond vele Facebookvrienden en vriendinnen in Nijmegen te treffen. Voor de thuisblijvers: de lokale omroep N-1 verzorgt een livestream vanaf 18.30 uur. Twee uur later weten we wie de eerste winnaar is van de “Rush-Hour-vlammentrui.” Jammer genoeg kan ik na afloop niet lang blijven “hangen” omdat ik zaterdag weer vroeg uit de veren moet voor de klassieker de “Zuid Hollandse Eilanden Tour” in Spijkenisse die meetelt voor de clubcompetitie. Zondag gaat het richting België voor mijn dichtstbijzijnde wedstrijd van het komende weekend. Tijdens de Herdenkingsprijs Hans Winters in Hamont-Achel wordt er eveneens gestreden om het “Kampioenschap van Limburg”. Ik ben benieuwd of we (op Moederdag) hetzelfde mooie lenteweer van vorig jaar kennen.

Organisator Tim van Os via N-1

Vandaag een drukke dag achter de rug met diverse afspraken in de Lichtstad. Op Strijp-S over de mogelijke komst van een groot Wielerfestival in 2018, in het gebouw de Kennispoort voor de inschrijving bij de Kamer van Koophandel, bij Plein 4 in de Eindhovense Binnenstad voor de lunch en tenslotte een bezoek aan het project In Motion waar gebouwd wordt aan de snelste elektrische raceauto ter wereld! Gewoontegetrouw kijk ik op maandag ook telkens terug op mijn wielerbedrijvigheden in het weekend daarvoor. Dat was gisteren de 18e uitgave van de “Hel van Netersel”. Het plaatselijke wielercomité (onder de vlag van de Stichting Wielerevenementen Het Snelle Wiel) organiseert deze jeugdwielerronde traditioneel op de eerste zondag van mei! Veel minder deelnemers dan in voorgaande jaren gingen er in de diverse leeftijdsgroepen van start in hun “helletocht” over de Kempische kasseien. Of zoals één van de jeugdrennertjes (die een aanmoedigingsprijs in de vorm van een kei ontving) formuleerde: over de “kinderkopjes.” Op het podium werden ook in elke categorie een gele trui (voor de winnaar of winnares) en een groene trui (leidersprijs) uitgereikt door de rondemissen. Het is elk jaar een traditie dat twee leerlingen uit groep 8 van de plaatselijke basisschool hiervoor worden uitgenodigd. Ik kan me uit mijn jarenlange ervaring vóór de klas (vooral bij de schoolverlaters) herinneren dat niet alle meiden dat meteen een eer zouden vinden… Omdat ik zelf nooit foto’s maak als ik aan de micro sta ben ik bij jeugdrondes afhankelijk van de foto’s die de ouders maken van de huldigingen en op Facebook geplaatst worden. Bedankt papa van Emma en mama van Nick! Op de laatste foto staat de toekomstige snelste elektrische raceauto ter wereld afgebeeld.

Nadat ik donderdagavond (in het Engels) een “Cycling Pub Quiz” verzorgd heb voor een aantal Shimano-distributeurs uit heel Europa ben ik de afgelopen dagen vooral bezig geweest met de voorbereidingen voor de komende koersen. Dat betekent in de praktijk het verzamelen van uitslagen en (vooral via Facebook) interessante gegevens zoeken over de wielrenners en wielrensters. Ook voor de 18e editie van de “Hel van Netersel” voor de KNWU-jeugd die voor mij morgen op het programma staat. In deze “Mini-Parijs-Roubaix” worden als vanouds keien uitgereikt aan de prijswinnaars maar zijn er ook aanmoedigingsprijzen te verdienen. Het wordt voor mij de eerste jeugdwielerronde van dit wegseizoen aan de micro. Ik kijk er weer naar uit! Vooral ook naar de gesprekjes na afloop op en rond het podium. Vanmiddag heb ik via Eurosport de beelden bekeken van de tweede rit van de Giro d‘Italia op het eiland Sardinië. Ondanks de kritiek op de verslaggeving die ik regelmatig lees blijf ik toch met aandacht het commentaar volgen. Het is natuurlijk (nog) geen Sporza maar ook zo kan ik de Giro goed volgen. Ik heb een drietal foto’s gevonden die met de etappe van vandaag een duidelijke link hebben. Etappewinnaar onze oosterbuur André Greipel, de nieuwe leider in het bergklassement Daniel Teklehaimanot uit Eritrea en de pechvolle Australiër Caleb Ewan die blijft jagen op zijn eerste ritzege in deze honderdste Giro. Het viel overigens niet mee om de klimmer uit Eritrea in zijn landstaal te interviewen…

(Foto’s: Peter van Rooi, Theo van Sambeek)

In zes afleveringen besteed ik aandacht aan de roemrijke historie van “Buitenlust”. In 1984, bij het gouden lustrum van de vereniging, maakte ik deel uit van het toenmalige bestuur. Ontelbare uren ben ik toen maandenlang op zoek geweest naar archiefmateriaal en heb ik gesprekken opgenomen met leden van het eerste uur en toenmalige bestuursleden. Ik schreef de tekst voor het jubileumboek maar kwam er al snel achter dat de complete tekst door ruimtegebrek onmogelijk kon worden afgedrukt. Eugène Princée bracht de kopij terug tot de hoeveelheid zoals ze in het jubileumboek te lezen is. Bij het opruimen van de zolder vond ik destijds de oorspronkelijke teksten weer. Een terugblik op de “Buitenlust”geschiedenis derhalve…

BUITENLUST IN DE JAREN DERTIG.

De oprichting

Op 10 juni 1934 zag de wielerclub “Buitenlust” het levenslicht op het binnenterrein van het zandbaantje aan de Bakelsedijk. De wielersport stond nog in haar kinderschoenen maar kende in de industriestad Helmond een grote belangstelling. Er waren twee wielerclubs de “Grande Vitesse”, die haar oorsprong vond in het café van Mina Spierings en de “Vroolijke Sportbroeders’: Deze laatste vereniging telde ook de roemrijke pistier Toon van den Bogaerd tot haar leden. Wrijvingen binnen deze vereniging waren er de oorzaak van dat de plannen voor een nieuwe wielerclub werden gesmeed. Toon van den Bogaerd was een jaar eerder met de actieve wedstrijdsport gestopt maar het sprak vanzelf dat hij zich met de wielersport bleef bemoeien. Het lag ook voor de hand dat de nieuwe vereniging de naam “Buitenlust” zou gaan dragen. Aan het begin van de dertiger jaren had Huub Tilburgs namelijk een zandbaan aangelegd achter het café van Dorus van Stiphout. Samen met Sjef Bombeeck kon hij deze zandbaan aanleggen met de hulp van talrijke werkelozen. Aanleiding was de tanende startgelegenheid van de Helmondse wielrenners. De 250 meter lange zandbaan kreeg de naam “Buitenlust” omdat ook café van Stiphout deze naam droeg. Ook actieve renners als Jan van Mierlo en Jan de Kimpe voelden wel wat voor het voorstel van Toon van den Bogaard en enkele dagen later, om precies te zijn op 16 juni 1934, vindt de officiële oprichting plaats van wielerclub “Buitenlust’”. Staande de vergadering gaf zich een 25-tal aanwezigen op als lid, terwijl Toon Dijsselbloem voorlopig als secretaris/penningmeester werd aangewezen. Het doel van de nieuwe club was om zoveel mogelijk te doen voor de wielersport en de jonge renners. Elke week zouden er trainingsritten werden gehouden op het zandbaantje. De contributie zou geheel aan de renners werden besteed. De eerste trainingsrit van de vereniging had plaats op woensdag 20 juni 1934.

De baansport bloeide als nooit tevoren. Er werden op het zandbaantje in het zomerseizoen wekelijks wedstrijden verreden die honderden toeschouwers trokken. De baan zou na enkele jaren overgenomen en geëxploiteerd worden door Toon van den Bogaerd. Deze zou ook de eerste voorzitter worden die tijdens de eerste officiële vergadering op 15 oktober 1934 gekozen zou worden. Toon Dijsselbloem bleef het secretariaat behartigen, terwijl de latere voorzitter Piet Driessen schatbewaarder werd. De trainingsritten en activiteiten op de zandbaan werden ook door hen gecoördineerd. De streekrenners waren vooral op de zandbaan heer en meester. De baan bracht een nieuwe generatie renners die overal gevreesde tegenstanders werden. Harry van Doorne, Franske Tilburgs, Lambert Vereijken, Chrisje Peters,. Gerrit Swinkels, Jan Timmermans, Co Sanderse en Toon Gruijters waren “zandhazen”die in de verre omtrek bekend waren. De zandbaan zou na verloop van tijd overgaan in handen van de wielerclub, waar de voorzittershamer inmiddels was overgenomen door Piet Driessen. Toen de baan weer werd heropend waren het Jan de Kimpe en Jan van Mierlo die onder het toeziende oog van 4000 enthousiaste wielersupporters de koppelwedstrijd wonnen. Oud-voorzitter Jan van MierIo kan zich neg als de dag van gisteren de zandbaanwedstrijden herinneren: ” In de zomer was er op de baan iedere woensdagavond koppelwedstrijd. Er waren heel kleine prijsjes te verdienen, want het bestuur ging dan rond met steunbonnen ter waarde van 5 cent. Aanvullende prijzen kregen ze van de “Werkmansvriend” een textielzaak. Zes keer per jaar werden op de baan echte wedstrijden verreden. Voorwedstrijden zoals een afvalrit, sprint, achtervolging gevolgd door de koppelwedstrijd voor nieuwelingen en amateurs. Bij de nieuwelingen was vijf gulden de eerste prijs voor het koppel, terwijl de winnende amateurs twaalf gulden kregen. Zelfs was er wel eens onvoldoende geld, maar dan was de kassa van bestuurder Jos van Bree, de sigarenman van het Tolpostplein, goed voor de aanvulling. Ook in de naaste omgeving van Helmond lagen nogal wat zandbaantjes, zodat de renners voldoende werk aan de winkel hadden. “Buitenlust” was ook betrokken bij de organisatie van deze populaire grasbaanwedstrijden in de regio. In baanvorm waren hiertoe vlaggen op een voetbalveld gezet. Men verleende organisatorische medewerking aan de grasbaanwedstrijden in Someren-Eind, Venraij en Lieshout. Helmond bezat nóg een baan: de houten wielerbaan van Hannes de Greef aan de Mierloseweg. Deze was met zijn houten latjes in de rijrichting één van de snelste van Europa. Er werden hier in de crisisjaren grote programma’s gedraaid met profs als Piet van Kempen,Jan Pijnenburg, Frans Slaats,Cor Wals en de Duitser Ungetum. De baan zat meestal propvol: 2500 toeschouwers binnen het sfeervolle “ kuipke” waren geen uitzondering. De snelle houten baan was door Cas Verbeek tegen houthandel Raaijmakers aan gebouwd op moerassige ondergrond. Daardoor was er veel onderhoud nodig aan de baan. Dit was voor eigenaar Hannes de Greef aanleiding om een cementlaag aan te brengen. Hierdoor werd echter aan snelheid ingeboet, waardoor de animo van rennerszijde ook terug liep. De legendarische baan is in de oorlogsjaren gesloopt voor brandhout.

Het wedstrijdverbod

De wegrensport was in de dertiger jaren sterk aan banden gehouden door het landsbestuur. Ze bood ook geen levensmogelijkheden aan de coureurs, die vooral op het baanwerk aangewezen waren. De toenmalige regering gaf slechts tien vergunningen af voor wegwedstrijden in ons land. Daarom fietste men regelmatig bij onze zuiderburen. De latere voorzitter Jan van Mierlo was één van hen: “Eerst op zondagmorgen naar het Vissersmeisje in de Paterskerk en dan meteen door op de fiets naar België. Met een paar kwartjes op zak. We hadden er vaak al honderd kilometer opzitten als we aan de koers begonnen. Als we prijs reden moesten we ’s avonds in het donker weer naar huis fietsen. De premies en prijzen waren er goed. Soms konden we zelfs een weekgeld aan prijzen en premies meenemen.” In eigen land moest men het anders aanpakken. De zogenaamde trainingsritten,die ook, ,Buitenlust” in die jaren organiseerde.waren echter verkapte wedstrijden. Harrie van Gog was in 1937 één van de deelnemers aan de zomercompetitie: “We reden een ronde over Bakel, Milheeze,de Rips,Gemert, Bakel en Helmond. Omdat er een eindstreep was voor café “Dennelucht” was het een wedstrijd. En het kwam regelmatig voor dat een agent dwars over de weg een stopteken gaf. Je mocht in die tijd zelfs niet met blote benen fietsen. Je reed toen vaak met een lange onderbroek.” Ondanks de tegenwerking van de overheid steeg het aantal deelnemende renners aan de trainingsritten. Naast een zomercompetitie was er ook een serie wedstrijden op de weg in de winterperiode . Behalve als er sneeuw lag, terwijl de kou geen beletsel was. Bekende wegrenners uit Helmond waren Toon Joosten, Wim Cornelissen,Jan Gruijters,Jan van de Biggelaar,terwijl Franske Tilburgs,Lambert Vereijken en Jan van Mierlo ook op de weg uitstekend uit de voeten konden. Renners met karakter ook, omdat het in de crisisjaren bepaald niet gemakkelijk was om een racefiets aan te schaffen. Er was moeilijk aan geld te komen. Allerlei lapmiddeltjes zoals ijsco venten, pakjes wegbrengen en extra overwerk moesten toen bij de jongeren de harde duiten bij elkaar brengen. En klapte er weer eens een tube dan moest er eerst veertien dagen gewerkt worden, voor men weer kon fietsen. Dat de renners in die tijd gehard werden blijkt uit de zestig kilometer helse tocht over Bakel, Overloon, Venraij en Deurne die ook gedurende strenge winterdagen verreden werd als zogenaamde trainingsrit. In die ritten wemelde het ook van de baanrenners, die de trainingsritten ideaal vonden om hun conditie op peil te houden. Vanaf 1937 werden er door “Buitenlust” ook clubkampioenschappen verreden. Het wegkampioenschap bestond uit vier onderdelen: korte afstand(35 km), lange afstand (120 km), tijdrace(40 km) en sprint(100 meter). De eerste kampioen was Lambert Vereijken, die in 1938 werd opgevolgd door Jan van Mierlo. Een jaar later, toen “Buitenlust’ ‘haar eerste lustrum zou vieren, strooide de mobilisatie roet in het eten. Jan van Mierlo en Jan de Kimpe werden voor militaire dienst opgeroepen, zodat bij gebrek aan ook andere deelnemers niet alle ritten verreden konden worden. Het wedstrijdverbod zou indirect aanleiding zijn voor het terugbrengen van het aantal bestuursleden naar drie. Een bericht in de krant van 8 oktober 1937 spreekt hierover boekdelen:”Naar wij vernemen zijn het bestuur en alle leden van de Helmondsche wielerclub Buitenlust gedagvaard om donderdag voor den Kantonrechter te verschijnen wegens het houden en het deelnemen aan een wegwedstrijd. Zoals men weet zijn in ons land wegwedstrijden taboe, althans op rijks- en provinciale wegen, de ronde en criteria welke hier en daar plaats hebben gaan over gemeentewegen. Om hun leden het racen op de weg toch te verschaffen houden de meeste wielerclubs zgn. trainingsritten in onderling verband waaraan echter ook niet-leden soms kunnen deelnemen. De officier van Justitie in Roermond schijnt thans de wielerclubs het genoegen niet te gunnen daar hij tegen bestuur en leden van Buitenlust proces-verbaal heeft laten opmaken.”

De bestuursleden zouden bestraft worden met een boete van vijf gulden. Om de clubkas niet te zeer te belasten besloot men vervolgens het aantal bestuursleden terug te brengen. Men diende overigens toch te gaan bezuinigen omdat men het boekjaar met een saldo van f 44, – had afgesloten. Na een busreis naar Valkenburg zou de penningmeester dan met een schone lei kunnen beginnen. In 1937 wordt het bezit van een hometrainer in de jaarstukken als iets unieks omschreven. Het zouden er drie worden waarmee wedstrijden werden georganiseerd in Den Bosch, Weert en Mierlo-Hout. Ze werden uitgeleend aan het ontspanningscomité van het leger en zouden nooit meer worden terug gezien.

De 24-uursritten

Op 7 juli ziet de toeristenafdeling van “Buitenlust” het levenslicht. Sinds die dag nam de vereniging de naam “Ren en Toeristen Club “Buitenlust” aan. Na enkele toertochten gingen de gedachten van het bestuur in dat jaar uit naar een evenement waarover nog jaren later gesproken zou worden. Met het wedstrijdverbod voor ogen kwam de eerste 24-uursrit tot stand. De eerste rit werd een groot succes. Meer dan tweehonderd enthousiaste fietsers vertrokken op zaterdag 19 juni 1937 onder barre weersomstandigheden. Het waren er minder dan zich in de veertien inschrijfbureaus hadden gemeld. Men kon zich ook in laten schrijven voor de 24-uursrit in België en Duitsland. Ook de Nederlandse Spoorwegen deed een duit in het zakje door de deelnemers 2 gulden reductie aan te bieden. Om het fietsende legioen over de grote rivieren te brengen werden er speciale ponten in de vaart genomen. De route liep vanuit Brabant richting Utrecht, en vervolgens via Gelderland en Limburg weer terug naar Helmond. De geestelijkheid had erop aangedrongen dat er onderweg ook een eucharistieviering in het programma zou worden opgenomen. Tijdens de feestelijke intocht in Helmond stonden duizenden na deze eersteling langs de kant. Een primeur voor ons land was de reclamekaravaan die de rit begeleidde. De eerste tocht was een groot succes zoals een deelnemer in de krant schreef: “Een wel haast sprookjesachtig gezicht was het toen men de stad ’s-Hertogenbosch had verlaten en de vele lichten der fietsen nu eerst tot hun recht kwamen. Het leek alsof er zich een straal licht langs de weg bewoog.” De initiatiefnemers van de tocht Toon Dijsselbloem, Piet Driessen en Jos van Bree begonnen na het succes van de eerste 24-uursrit direct met de voorbereidingen voor de editie in 1938. Met 500 deelnemers trok men op 2 en 3 juli in een file van drie kilometer door ons land. Met de deelname van enkele sportieve studenten van de universiteit van Oxford kon men de rit internationaal noemen. Ook ditmaal was het weer bij vlagen erg slecht. Bij de doorkomsten in de grote steden had de organisatie extra gezorgd voor de deelnemers: in Breda kregen ze bij de Kwattafabriek een reep chocolade, in Utrecht was een cafetaria voor één nacht open en kon men de mis bijwonen in de kerk. Na driehonderd kilometer kwam de karavaan op de Markt aan, waar tienduizenden de fietsers zouden verwelkomen. In zaal Atgier vond de prijsuitreiking plaats. Daar werd het een gezellige en plezierige drukte. Een jaar later zou de derde en ook laatste 24-uursrit verreden worden. Ze was gepland in het eerste weekend van juli, maar door het bar slechte weer moest de rit op advies van burgemeester Moons worden uitgesteld. Het regende en bliksemde dat het een lieve lust was. Enkele weken later kwamen de regendruppels ook weer omlaag tijdens de start. Maar het weer werd beter en via Eindhoven, Roermond, Heerlen, Sittard en Venlo bereikte men de Markt in Helmond. De 24-uursritten droegen in grote mate bij tot het promoten van textielstad Helmond. Maar juist toen ze tot een traditie leek uit te groeien brak de oorlog uit en legde alle acties lam. “Buitenlust” had nog maar zeven fietsende leden, terwijl het bestuur met man en macht had gewerkt aan ledenwerving. In 1939 kwam het waterschap de Aa met plannen ter verbetering van de rivier de Aa. Deze werd dwars door de zandbaan van “Buitenlust” gelegd, zodat er een einde kwam aan de Helmondse baanactiviteiten. De grote wereldbrand kwam, waardoor “Buitenlust” haar activiteiten noodgedwongen stil legde.

BESTUURSPERIODE RTC BUITENLUST

In de periode van 1979 tot 1988 heb ik deel uitgemaakt van het bestuur van de RTC Buitenlust Helmond. Ook was ik betrokken bij de organisatie rond de jubileumactiviteiten in 1984 (50 jarig bestaan van de vereniging) en in 2009 (bij het 75-jarig bestaansfeest). De foto is gemaakt tijdens de jubileumreceptie in 1984 in het toenmalige clubhuis Bowling Helmond (bij wijlen Piet van Gestel). Op deze pagina mijn herinneringen aan de roemruchte wielerhistorie van de RTC Buitenlust.

HISTORIE IN PORTRETTEN

Op de vernieuwde website van wielerclub Buitenlust is ook de rubriek “Historie” te vinden waarmee ik jaren geleden ben gestart met “Portretten” van wielrenners en wielrensters die het clubshirt gedragen hebben. Via deze link zijn de “Portretten” terug te lezen.

Historie Buitenlust

CLUBBLAD “HET VERZETJE”

In het midden van de jaren zestig verscheen de eerste uitgave van het clubblad “Het Verzetje”. Het was één van de weinige informatiebronnen om in contact te komen met de leden van “Buitenlust.” De meeste jaren verscheen het clubblad zes keer per jaar. Vanaf de jaren tachtig zou “Het Verzetje” maandelijks bij de leden in de brievenbus terecht komen. In de jaren tachtig maakte ik deel uit van de redactie en heb tientallen artikelen geschreven. Niet alleen wedstrijdverslagen maar ook over de geschiedenis van de R&TC. Na een lange periode van het leveren van een beperkt aantal artikelen ben ik in het begin van deze eeuw toch weer overstag gegaan en heb ik (samen met mijn broer Bart) de redactie weer op me genomen. Toen we ook de website van “Buitenlust” met teksten gingen vullen verdween ook langzaam de animo om ook het clubblad te blijven verzorgen. Voor onze werkzaamheden voor “Het Verzetje” mochten Bart en ik de “Harrie van der Aa Trofee” in ontvangst nemen na het laatste nummer van het clubblad. De website van “Buitenlust” bestaat nog steeds.

VIERING 75_JARIG JUBILEUM

Met veel plezier denk ik ook terug aan de viering van het 75-jarig jubileum van de vereniging in 2009. Ik maakte toen o.a. met de oud-renners Ronald van Haandel en Frans Luijten jr. deel uit van de jubileumcommissie. Hoogtepunten waren voor mij een druk bezochte reunie met een tentoonstelling over de rijke historie van de wielerclub, de medewerking aan een DVD over de geschiedenis van de R&TC Buitenlust, een clinic voor de jeugd en een dernywedstrijd voor oud-leden. Samen met Frans Luijten sr. zijn er veel uren besteed aan de samenstelling van de speciale jubileum-DVD.

Volgende week vrijdag is het zover! Dan wordt de eerste editie verreden van de “Rush Hour” de “City Cycling Race” in het centrum van Nijmegen. Een jaar geleden profileerde de Waalstad zich al als wielerstad tijdens de Giro. Hopelijk gaat het op vrijdag 12 mei ’s avonds net zo druk worden als toen. “Rush Hour” is een nieuw concept in de wielerwereld. Na de presentatie op de Grote Markt van de 40 deelnemers volgt vanaf zeven uur de zogenaamde “warming up” op het 2,5 kilometer lange parkoers. Exact om half acht gaat de wedstrijd van start met Knockouts (elke ronde valt de laatste renner af) en tussensprints. Omstreeks half negen wordt de finish verwacht van de overgebleven renners. De organisatie heeft voor Rush Hour het Formule 1-stratencircuit van Monaco als voorbeeld genomen. Volgens de organisatie hebben de deelnemers de behendigheid van een veldrijder nodig om door de smalle straten van het centrum te manoeuvreren. Een eerste overzicht van de deelnemers is op de website van de organisatie te vinden. Wereldkampioen veldrijden Wout van Aert, nationaal kampioen Dylan Groenewegen en de klassiekerspecialisten Niki Terpstra en Lars Boom zijn de bekendste namen die tot dusver bekend zijn. De muziek is eveneens aangepast aan het “snelle” karakter van de wielerronde. Samen met mijn collega achterop de motor Joop Engelen verzorg ik het commentaar. Ik vind het geweldig om bij dit evenement aan de micro te kunnen staan. Ook al omdat ik altijd wel “in” ben voor innovatieve concepten in de wielersport. Daarom kijk ik ook reikhalzend uit naar de “Hammer Series” van 1 tot en met 4 juni in Vaals en Sittard-Geleen waar ik afgelopen week voor werd uitgenodigd. Ook hier een nieuw initiatief waar een groot aantal World Tourploegen aan de start komen. En waar het vooral gaat om de gezamenlijke teamprestatie. Op het programma staan de Hammer Climb (op de Vaalserberg), de Hammer Sprint en de Hammer Chase op het terrein van Sportzone Limburg. (Foto: Peter van Rooij)

Rush Hour Deelnemers

De oprichting

Op 10 juni 1934 zag de wielerclub “Buitenlust” het levenslicht op het binnenterrein van het zandbaantje aan de Bakelsedijk. De wielersport stond nog in haar kinderschoenen maar kende in de industriestad Helmond een grote belangstelling. Er waren twee wielerclubs de “Grande Vitesse”, die haar oorsprong vond in het café van Mina Spierings en de “Vroolijke Sportbroeders’: Deze laatste vereniging telde ook de roemrijke pistier Toon van den Bogaerd tot haar leden. Wrijvingen binnen deze vereniging waren er de oorzaak van dat de plannen voor een nieuwe wielerclub werden gesmeed. Toon van den Bogaerd was een jaar eerder met de actieve wedstrijdsport gestopt maar het sprak vanzelf dat hij zich met de wielersport bleef bemoeien. Het lag ook voor de hand dat de nieuwe vereniging de naam “Buitenlust” zou gaan dragen. Aan het begin van de dertiger jaren had Huub Tilburgs namelijk een zandbaan aangelegd achter het café van Dorus van Stiphout. Samen met Sjef Bombeeck kon hij deze zandbaan aanleggen met de hulp van talrijke werkelozen. Aanleiding was de tanende startgelegenheid van de Helmondse wielrenners. De 250 meter lange zandbaan kreeg de naam “Buitenlust” omdat ook café van Stiphout deze naam droeg. Ook actieve renners als Jan van Mierlo en Jan de Kimpe voelden wel wat voor het voorstel van Toon van den Bogaard en enkele dagen later, om precies te zijn op 16 juni 1934, vindt de officiële oprichting plaats van wielerclub “Buitenlust’”. Staande de vergadering gaf zich een 25-tal aanwezigen op als lid, terwijl Toon Dijsselbloem voorlopig als secretaris/penningmeester werd aangewezen. Het doel van de nieuwe club was om zoveel mogelijk te doen voor de wielersport en de jonge renners. Elke week zouden er trainingsritten werden gehouden op het zandbaantje. De contributie zou geheel aan de renners werden besteed. De eerste trainingsrit van de vereniging had plaats op woensdag 20 juni 1934.

 

De baansport

De baansport bloeide als nooit tevoren. Er werden op het zandbaant je in het zomerseizoen wekelijks wedstrijden verreden die honderden toeschouwers trokken. De baan zou na enkele jaren overgenomen en geëxploiteerd worden door Toon van den Bogaerd. Deze zou ook de eerste voorzitter worden die tijdens de eerste officiële vergadering op 15 oktober 1934 gekozen zou worden. Toon Dijsselbloem bleef het secretariaat behartigen, terwijl de latere voorzitter Piet Driessen schatbewaarder werd. De trainingsritten en activiteiten op de zandbaan werden ook door hen gecoördineerd. De streekrenners waren vooral op de zandbaan heer en meester. De baan bracht een nieuwe generatie renners die overal gevreesde tegenstanders werden. Harry van Doorne, Franske Tilburgs, Lambert Vereijken, Chrisje Peters,. Gerrit Swinkels, Jan Timmermans, Co Sanderse en Toon Gruijters waren “zandhazen”die in de verre omtrek bekend waren. De zandbaan zou na verloop van tijd overgaan in handen van de wielerclub, waar de voorzittershamer inmiddels was overgenomen door Piet Driessen. Toen de baan weer werd heropend waren het Jan de Kimpe en Jan van MierIo die onder het toeziende oog van 4000 enthousiaste wielersupporters de koppelwedstrijd wonnen. Oud-voorzitter Jan van MierIo kan zich neg als de dag van gisteren de zandbaanwedstrijden herinneren: ” In de zomer was er op de baan iedere woensdagavond koppelwedstrijd. Er waren heel kleine prijsjes te verdienen, want het bestuur ging dan rond met steunbonnen ter waarde van 5 cent. Aanvullende prijzen kregen ze van de “Werkmansvriend” een textielzaak. Zes keer per jaar werden op de baan echte wedstrijden verreden. Voorwedstrijden zoals een afvalrit, sprint, achtervolging gevolgd door de koppelwedstrijd voor nieuwelingen en amateurs. Bij de nieuwelingen was vijf gulden de eerste prijs voor het koppel, terwijl de winnende amateurs twaalf gulden kregen. Zelfs was er wel eens onvoldoende geld, maar dan was de kassa van bestuurder Jos van Bree, de sigarenman van het Tolpostplein, goed voor de aanvulling. Ook in de naaste omgeving van Helmond lagen nogal wat zandbaantjes, zodat de renners voldoende werk aan de winkel hadden. “Buitenlust” was ook betrokken bij de organisatie van deze populaire grasbaanwedstrijden in de regio. In baanvorm waren hiertoe vlaggen op een voetbalveld gezet. Men verleende organisatorische medewerking aan de grasbaanwedstrijden in Someren-Eind, Venraij en Lieshout. Helmond bezat nóg een baan: de houten wielerbaan van Hannes de Greef aan de Mierloseweg. Deze was met zijn houten latjes in de rijrichting één van de snelste van Europa. Er werden hier in de crisisjaren grote programma’s gedraaid met profs als Piet van Kempen,Jan Pijnenburg, Frans Slaats,Cor Wals en de Duitser Ungetum. De baan zat meestal propvol: 2500 toeschouwers binnen het sfeervolle “ kuipke” waren geen uitzondering. De snelle houten baan was door Cas Verbeek tegen houthandel Raaijmakers aan gebouwd op moerassige ondergrond. Daardoor was er veel onderhoud nodig aan de baan. Dit was voor eigenaar Hannes de Greef aanleiding om een cementlaag aan te brengen. Hierdoor werd echter aan snelheid ingeboet, waardoor de animo van rennerszijde ook terug liep. De legendarische baan is in de oorlogsjaren gesloopt voor brandhout.

 

De wielerbaan van Hannes de Greef aan de 

Mierloseweg.

Het wedstrijdverbod

De wegrensport was in de dertiger jaren sterk aan banden gehouden door het landsbestuur. Ze bood ook geen levensmogelijkheden aan de coureurs, die vooral op het baanwerk aangewezen waren. De toenmalige regering gaf slechts tien vergunningen af voor wegwedstrijden in ons land. Daarom fietste men regelmatig bij onze zuiderburen. De latere voorzitter Jan van Mierlo was één van hen: “Eerst op zondagmorgen naar het Vissersmeisje in de Paterskerk en dan meteen door op de fiets naar België. Met een paar kwartjes op zak. We hadden er vaak al honderd kilometer opzitten als we aan de koers begonnen.  Als we prijs reden moesten we ’s avonds in het donker weer naar huis fietsen. De premies en prijzen waren er goed. Soms konden we zelfs een weekgeld aan prijzen en premies meenemen.” In eigen land moest men het anders aanpakken. De zogenaamde trainingsritten,die ook, ,Buitenlust” in die jaren organiseerde.waren echter verkapte wedstrijden. Harrie van Gog was in 1937 één van de deelnemers aan de zomercompetitie: “We reden een ronde over Bakel, Milheeze,de Rips,Gemert, Bakel en Helmond. Omdat er een eindstreep was voor café “Dennelucht” was het een wedstrijd. En het kwam regelmatig voor dat een agent dwars over de weg een stopteken gaf. Je mocht in die tijd zelfs niet met blote benen fietsen. Je reed toen vaak met een lange onderbroek.” Ondanks de tegenwerking van de overheid steeg het aantal deelnemende renners aan de trainingsritten. Naast een zomercompetitie was er ook een serie wedstrijden op de weg in de winterperiode . Behalve als er sneeuw lag, terwijl de kou geen beletsel was. Bekende wegrenners uit Helmond waren Toon Joosten, Wim Cornelissen,Jan Gruijters,Jan van de Biggelaar,terwijl Franske Tilburgs,Lambert Vereijken en Jan van Mierlo ook op de weg uitstekend uit de voeten konden. Renners met karakter ook, omdat het in de crisisjaren bepaald niet gemakkelijk was om een racefiets aan te schaffen. Er was moeilijk aan geld te komen. Allerlei lapmiddeltjes zoals ijsco venten, pakjes wegbrengen en extra overwerk moesten toen bij de jongeren de harde duiten bij elkaar brengen. En klapte er weer eens een tube dan moest er eerst veertien dagen gewerkt worden, voor men weer kon fietsen. Dat de renners in die tijd gehard werden blijkt uit de zestig kilometer helse tocht over Bakel, Overloon, Venraij en Deurne die ook gedurende strenge winterdagen verreden werd als zogenaamde trainingsrit. In die ritten wemelde het ook van de baanrenners, die de trainingsritten ideaal vonden om hun conditie op peil te houden. Vanaf 1937 werden er door “Buitenlust” ook clubkampioenschappen verreden. Het wegkampioenschap bestond uit vier onderdelen: korte afstand(35 km), lange afstand (120 km), tijdrace(40 km) en sprint(100 meter). De eerste kampioen was Lambert Vereijken, die in 1938 werd opgevolgd door Jan van Mierlo. Een jaar later, toen “Buitenlust’ ‘haar eerste lustrum zou vieren, strooide de mobilisatie roet in het eten. Jan van Mierlo en Jan de Kimpe werden voor militaire dienst opgeroepen, zodat bij gebrek aan ook andere deelnemers niet alle ritten verreden konden worden. Het wedstrijdverbod zou indirect aanleiding zijn voor het terugbrengen van het aantal bestuursleden naar drie. Een bericht in de krant van 8 oktober 1937 spreekt hierover boekdelen:

“Naar wij vernemen zijn het bestuur en alle leden van de Helmondsche wielerclub Buitenlust gedagvaard om donderdag voor den Kantonrechter te verschijnen wegens het houden en het deelnemen aan een wegwedstrijd. Zoals men weet zijn in ons land wegwedstrijden taboe, althans op rijks- en provinciale wegen, de ronde en criteria welke hier en daar plaats hebben gaan over gemeentewegen. Om hun leden het racen op de weg toch te verschaffen houden de meeste wielerclubs zgn. trainingsritten in onderling verband waaraan echter ook niet-leden soms kunnen deelnemen. De officier van Justitie in Roermond schijnt thans de wielerclubs het genoegen niet te gunnen daar hij tegen bestuur en leden van Buitenlust proces-verbaal heeft laten opmaken.”

De bestuursleden zouden bestraft worden met een boete van vijf gulden. Om de clubkas niet te zeer te belasten besloot men vervolgens het aantal bestuursleden terug te brengen. Men diende overigens toch te gaan bezuinigen omdat men het boekjaar met een saldo van f 44, – had afgesloten. Na een busreis naar Valkenburg zou de penningmeester dan met een schone lei kunnen beginnen. In 1937 wordt het bezit van een hometrainer in de jaarstukken als iets unieks omschreven. Het zouden er drie worden waarmee wedstrijden werden georganiseerd in Den Bosch, Weert en Mierlo-Hout. Ze werden uitgeleend aan het ontspanningscomité van het leger en zouden nooit meer worden terug gezien.

De 24-uursritten

Op 7 juli ziet de toeristenafdeling van “Buitenlust” het levenslicht. Sinds die dag nam de vereniging de naam “Ren en Toeristen Club “Buitenlust” aan. Na enkele toertochten gingen de gedachten van het bestuur in dat jaar uit naar een evenement waarover nog jaren later gesproken zou worden. Met het wedstrijdverbod voor ogen kwam de eerste 24-uursrit tot stand. De eerste rit werd een groot succes. Meer dan tweehonderd enthousiaste fietsers vertrokken op zaterdag 19 juni 1937 onder barre weersomstandigheden. Het waren er minder dan zich in de veertien inschrijfbureaus hadden gemeld. Men kon zich ook in laten schrijven voor de 24-uursrit in België en Duitsland. Ook de Nederlandse Spoorwegen deed een duit in het zakje door de deelnemers 2 gulden reductie aan te bieden. Om het fietsende legioen over de grote rivieren te brengen werden er speciale ponten in de vaart genomen. De route liep vanuit Brabant richting Utrecht, en vervolgens via Gelderland en Limburg weer terug naar Helmond. De geestelijkheid had erop aangedrongen dat er onderweg ook een eucharistieviering in het programma zou worden opgenomen. Tijdens de feestelijke intocht in Helmond stonden duizenden na deze eersteling langs de kant. Een primeur voor ons land was de reclamekaravaan die de rit begeleidde. De eerste tocht was een groot succes zoals een deelnemer in de krant schreef: “Een wel haast sprookjesachtig gezicht was het toen men de stad ’s-Hertogenbosch had verlaten en de vele lichten der fietsen nu eerst tot hun recht kwamen. Het leek alsof er zich een straal licht langs de weg bewoog.” De initiatiefnemers van de tocht Toon Dijsselbloem, Piet Driessen en Jos van Bree begonnen na het succes van de eerste 24-uursrit direct met de voorbereidingen voor de editie in 1938. Met 500 deelnemers trok men op 2 en 3 juli in een file van drie kilometer door ons land. Met de deelname van enkele sportieve studenten van de universiteit van Oxford kon men de rit internationaal noemen. Ook ditmaal was het weer bij vlagen erg slecht. Bij de doorkomsten in de grote steden had de organisatie extra gezorgd voor de deelnemers: in Breda kregen ze bij de Kwattafabriek een reep chocolade, in Utrecht was een cafetaria voor één nacht open en kon men de mis bijwonen in de kerk. Na driehonderd kilometer kwam de karavaan op de Markt aan, waar tienduizenden de fietsers zouden verwelkomen. In zaal Atgier vond de prijsuitreiking plaats. Daar werd het een gezellige en plezierige drukte. Een jaar later zou de derde en ook laatste 24-uursrit verreden worden. Ze was gepland in het eerste weekend van juli, maar door het bar slechte weer moest de rit op advies van burgemeester Moons worden uitgesteld. Het regende en bliksemde dat het een lieve lust was. Enkele weken later kwamen de regendruppels ook weer omlaag tijdens de start. Maar het weer werd beter en via Eindhoven, Roermond, Heerlen, Sittard en Venlo bereikte men de Markt in Helmond. De 24-uursritten droegen in grote mate bij tot het promoten van textielstad Helmond. Maar juist toen ze tot een traditie leek uit te groeien brak de oorlog uit en legde alle acties lam. “Buitenlust” had nog maar zeven fietsende leden, terwijl het bestuur met man en macht had gewerkt aan ledenwerving. In 1939 kwam het waterschap de Aa met plannen ter verbetering van de rivier de Aa. Deze werd dwars door de zandbaan van “Buitenlust” gelegd, zodat er een einde kwam aan de Helmondse baanactiviteiten. De grote wereldbrand kwam, waardoor “Buitenlust” haar activiteiten noodgedwongen stil legde.

De start van de 24-Uursrit

We gebruiken onder andere analytische cookies om ons websiteverkeer geanonimiseerd te analyseren, zodat we functionaliteit en effectiviteit kunnen aanpassen.
Meer informatie over de verwerkte gegevens kunt u lezen in ons privacybeleid.

[X] Ik ga akkoord met bovengenoemd privacybeleid